Veel gestelde vragen over het enneagram
1) Wat is het enneagram?
2) Waar komt het enneagram vandaan?
3) Waar is het enneagram goed voor? Hoe kan het me helpen?
4) Hoe kom ik erachter welk persoonlijkheidstype ik ben?
5) Zijn schriftelijke enneagramtype testen een goede manier om je type vast te stellen?
6) Kun je meer dan een persoonlijkheidstype zijn?
7) Wat zijn de niveaus van ontwikkeling?
8) Wat zijn de vleugels?
9) Wat zijn de instinctuele varianten (of subtypen)?
10) Passen sommige typen meer bij elkaar dan andere?
1. Wat is het enneagram?
Het enneagram is "een geometrische figuur die de negen basispersoonlijkheidstypen van de menselijke natuur en hun complexe onderlinge relaties afbakent". Terwijl het enneagram suggereert dat er negen basispersoonlijkheidstypen van de menselijke natuur zijn, zijn er natuurlijk vele subtypen en variaties binnen de negen fundamentele categorieën. Niettemin beweert de enneagramtheorie dat deze negen typen op een adequate manier het territorium van de "persoonlijkheidstypen" in kaart brengen.
Het enneagram is ook een symbool dat de manieren in kaart brengt waarop de negen typen aan elkaar gerelateerd zijn. Dit is het aspect van het enneagram waar de meeste mensen mee bekend zijn, omdat het hen een raamwerk biedt voor het begrijpen van henzelf en iedereen waarmee ze te maken hebben. Als een psycho-spirituele typologie helpt het enneagram mensen een algemeen patroon in menselijk gedrag te herkennen en begrijpen. Externe gedragingen, onderliggende attituden, het karakteristieke besef van het zelf, bewuste en onbewuste motivaties, emotionele reacties, verdedigingsmechanismen, objectrelaties, waar we aandacht aan besteden, ons spirituele potentieel—en veel meer—zijn alle deel van een complex patroon dat ieder persoonlijkheidstype vormt. Therapeuten, consultants, personeelsfunctionarissen en spirituele zoekers van rond de wereld vinden alle het enneagram immens nuttig voor zelfbegrip en persoonlijke groei. Onthoudt daarentegen altijd dat het enneagram je niet in een doos stopt—het laat je de doos zien waar je in zit en de weg naar buiten!
2. Waar komt het enneagram vandaan?
De historie en overlevering van het enneagram zijn mysterieuze en gecompliceerde zaken, hoewel die helderder worden als we verschil maken tussen het enneagramsymbool en de beschrijvingen van de negen typen die wereldwijd zoveel aandacht krijgen. Het symbool (de cirkel met driehoek en hexagon daarbinnen) is antiek, en komt uit de tijd van Pythagoras of zelfs eerder. Het concept van de negen persoonlijkheidstypen heeft elementen die wortelen in verschillende traditionele leringen, zoals de Zeven Doodzonden (beginnend in de 4de eeuw), en de Kabbalah (beginnend in de 12de eeuw), maar aan de andere kant zijn de psychologische beschrijvingen van de typen modern en het werk van moderne auteurs.
George Gurdjieff bracht het symbool naar het Westen rond 1900, en Oscar Ichazo was de eerste die het symbool samenvoegde met elementen van de leringen over de typen. Hij was de eerste om de kernkwaliteiten van elk van de negen typen te identificeren, en zijn werk werd verder uitgewerkt door de psychiater Claudio Naranjo wie ook de panelmethode introduceerde voor het vergaren van informatie over de typen. Naranjo's werk werd weer verder uitgewerkt door Don Riso en Russ Hudson die vele nieuwe elementen toevoegden bij het vroege enneagramsysteem—met name de lange systematische beschrijvingen van de negen typen, en ook de negen interne niveaus van ontwikkeling, de "innerlijke logica" van elk type.
3. Waar is het enneagram goed voor? Hoe kan het me helpen?
Het enneagram kan bijzonder nuttig zijn voor iedereen als een bron van zelfkennis, omdat het zich gedraagt als een soort "spiegel" om eigenschappen van onze persoonlijkheid te openbaren die normaal onzichtbaar voor ons zijn. Meestal functioneren mensen routinematig, als op de "automatische piloot", volgens het patroon van hun basispersoonlijkheidstype. Normaal gesproken maakt dit het mogelijk voor mensen om goed genoeg met hun leven om te gaan, maar wanneer hun normale routines mislukken, of de stress van hun leven teveel wordt, zal hun normale manier van van de dingen het hoofd bieden ook mislukken of disfunctioneel worden. Het duidelijk zien wat onze routinepatronen zijn—zien wat we eigenlijk doen en waarom we dat doen, en ten koste van wat voor onszelf en anderen—is de sleutel tot onze bevrijding. Door het correct weten van je type ben je in staat jezelf te zien—"jezelf op heterdaad te betrappen"—terwijl je door de dag gaat. Met dit verhoogde zelfbewustzijn ben je ook in staat te vermijden dat je op negatieve of potentieel gevaarlijke manieren reageert.
Wanneer werkelijke balans teruggebracht is tot de persoonlijkheidsstructuur kan het enneagram ons helpen ons te oriënteren op de hogere spirituele en psychologische kwaliteiten die ieder type in overvloed heeft. Zo nodigt het enneagram ons op zijn hoogste punt uit om diep in het mysterie van onze ware identiteit te zien. Het openbaart dat we niet onze persoonlijkheid zijn, maar iets meer—een spiritueel wezen dat het contact verloren is met zijn of haar ware natuur. Leven vanuit deze realisatie verandert compleet de manier waarop we onszelf, anderen en de wereld zien, bevrijding, vrijheid en vreugde brengend.
4. Hoe kom ik erachter welk persoonlijkheidstype ik ben?
Het is niet mogelijk hier op een snellere manier achter te komen: alleen je eigen zelfgewaarzijn en oprechtheid maken het je mogelijk je persoonlijkheidstype te vinden. Voor sommigen is de ontdekking snel en direct: zij zijn in staat hun type meteen te vinden. Bij anderen duurt dat door verschillende redenen wat langer.
Verder werkt geen enkele methode even goed voor iedereen. Wij vinden bijvoorbeeld, dat het zorgvuldig lezen van een goed boek over het onderwerp beter kan zijn dan naar een middelmatige workshop gaan—dus het is niet redelijk om te zeggen dat het bijwonen van een workshop de beste manier is om achter je type te komen. Aan de andere kant is het bijwonen van een goede workshop beter dan het lezen van een middelmatig boek. Ook is de beste manier om achter je type te komen niet het doen van een korte vragenlijst, of getypeerd worden door iemand die voorgeeft de een of andere "enneagramexpert" te zijn.
Wij raden aan alle bronnen van informatie over het enneagram en zijn typen in overweging te nemen, hoewel de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het vinden van je type duidelijk bij jou alleen ligt. Ook raden we aan actief al je bronnen van informatie over het enneagram te onderzoeken, aangezien er veel misleidends en tegenstrijdigs op dit gebied is, zelfs in boeken van veel van de leidende enneagramauteurs. In het kort: niemand kan jou vertellen wat voor type je bent: alleen jij kunt al het beschikbare materiaal afwegen en je eigen conclusies trekken. Blijf bovenal jezelf observeren om te zien of je vaststelling van je type klopt. En onthoudt dat het vinden van je type niet het uiteindelijke doel is van het enneagram, in feite is het slechts het begin van de reis.
5. Zijn schriftelijke enneagramtype testen een goede manier om je type vast te stellen?
Geen enkele pen-en-papier enneagramtest is onfeilbaar.
Don Riso en Russ Hudson hebben meer werk dan welke andere enneagramauteur ook gedaan om een set enneagramtesten te ontwikkelen—en toch waarschuwen ze studenten nog altijd om ze slechts als een enkel element in de zoektocht naar het type van een persoon te gebruiken. Door de inherente grenzen aan typetesten (zoals het overslaan van vragen, het niet lezen van woorden, verkeerd begrijpen van begrippen, projectie en verkeerde interpretatie, nervositeit, te analytisch zijn, enzovoort), is het bijna onmogelijk om wat voor test dan ook te hebben die consistent hoger scoort dan zo'n 85% accuratesse bij het vaststellen van het basistype.
6. Kun je meer dan een persoonlijkheidstype zijn?
Hoewel we elementen van alle negen typen in ons hebben, is slechts een van de negen type ons basispersoonlijkheidstype. Je kunt het zien als je "thuishaven", de gemoedsgesteldheid, het patroon van reacties en verdedigingen waar je uit gewoonte naartoe terugkeert. Het is uiteraard waar dat we kwaliteiten van alle negen typen hebben, en dat vanuit het gezichtspunt van simpel gedrag, we ons soms als elk van de typen kunnen gedragen. We kunnen bijvoorbeeld agressief, en grappig, en kwaad, en angstig, en hardwerkend zijn. Maar als we wat zorgvuldiger kijken, zullen we zien dat elk van deze kwaliteiten (en vele honderden meer) onderscheiden kunnen worden tussen de negen typen. Met andere woorden, de humor van Enen verschilt van die van de humor van Tweeën en Drieën en Vieren, enzovoort. De attituden van al de typen tegenover werk zijn tamelijk verschillend, hoewel iedereen werkt op de een of andere manier. Bijgevolg moet rekening gehouden worden met onze interne attituden, onze affecten en onze motivaties—en wanneer dat gebeurt zien we duidelijk dat onze habituele oriëntatie naar het leven een algemeen patroon vormt, het patroon van ons basispersoonlijkheidstype. We zien ook dat er slechts een "thuisbasis" is waar we naar terugkeren omdat het in het verleden gewerkt heeft, te beginnen in onze kindertijd.
7. Wat zijn de niveaus van ontwikkeling?
De niveaus van ontwikkeling (een oorspronkelijke ontdekking van Don Riso gedaan in 1977) specificeren hoe ieder type verandert als de persoon meer of minder geïdentificeerd raakt met zijn of haar persoonlijkheidsstructuur. Mensen bewegen "naar boven" en "naar beneden" in de negen niveaus binnen hun type naarmate ze meer verdedigend en meer geïdentificeerd raken met hun fixatie, of omgekeerd, naarmate ze meer vrij, open en in contact met hun ware natuur komen. De niveaus openbaren dus de "interne logica" van elk type en laten zien welke gedragingen en motivaties horen bij welk type, en waarom. Dit is erg belangrijk, omdat de gedragingen, attituden en motivaties die ieder type manifesteert verschuiven van niveau naar niveau—zoveel zelfs dat twee mensen van hetzelfde type bij verschillende niveaus verschillende typen kunnen lijken te zijn. Weinig zinvol innerlijk werk of praktische toepassingen van het enneagram kunnen gedaan worden zonder de niveaus van ontwikkeling in ogenschouw te nemen.
8. Wat zijn de vleugels?
De vleugels zijn een andere verfijning die geboden wordt door het enneagramsysteem. Deze zijn een erkenning van het feit dat terwijl mensen een basistype zijn, bijna niemand een "puur" type is. Iedereen is een mix van twee typen van het enneagram, en het tweede type in de mix wordt de vleugel genoemd. De vleugel ligt op een van de twee kanten van je basistype op de omtrek van het enneagram. De layout van het enneagram is dus opmerkelijk, omdat de mixen van type en vleugels die we in het werkelijke leven zien precies gespiegeld worden door het enneagram zelf (op de manier waarop Oscar Ichazo dit als eerste in kaart bracht). In het werkelijke leven zien we bijvoorbeeld dat mensen die Tweeën zijn of een Een-vleugel, of een Drie-vleugel hebben (en soms allebei). We zien geen Tweeën met een Vijf-vleugel, of Tweeën met een Zeven-vleugel, bijvoorbeeld.
9. Wat zijn de instinctuele varianten (of subtypen)?
De instinctuele varianten (vaak verkeerd "de subtypen" genoemd) zijn een derde verzameling van variaties op de negen basistypen die ook verantwoordelijk zijn voor verschillen en variatie binnen de typen. Een belangrijk aspect van onze menselijke uitrusting zit hem in de instinctuele "vaste bedrading" als biologische wezens, en drie belangrijke instincten zijn een essentieel deel van onze menselijke natuur. We hebben een zelfbehoud instinct (voor het behouden van het lichaam en zijn leven en functioneren), een sociaal instinct (voor het omgaan met anderen en het vormen van veilige sociale bindingen), en een seksueel instinct (voor het uitbreiden van onszelf in de omgeving en door de generaties). Zoals met andere elementen van onze persoonlijkheidsstructuur, raken een of meer van deze instincten gewoonlijk uit balans op de een of andere manier en in bepaalde mate in onze kindertijd, om zo een belangrijke arena te worden waar verschillende gerelateerde "issues" op kunnen komen.
10. Passen sommige typen meer bij elkaar dan andere?
Gelukkig voorspelt het enneagram niet welke typen bij welke passen op de een of andere kookboekmanier. Positieve en negatieve relaties kunnen niet voorspelt worden door te kijken naar of bepaalde typen met elkaar verbonden zijn door de lijnen in het enneagram, zoals sommige enneagramleraren hebben onderwezen. Ook is het niet zo dat typen meer of minder bij elkaar passen omdat ze in dezelfde groep of triade van het enneagram zitten, of in de linker- of rechterkant, of tegenover elkaar op de cirkel.
Echter, inzicht in de structuur en karakteristieken van elk van de typen openbaart de soorten psychologische kwesties die mensen van elk type bezighoudt—en gebaseerd op dit soort diepere kennis kunnen enige bedachtzame dingen gezegd worden over de soorten kwesties die mogelijk kunnen opkomen tussen twee enneagramtypen. Achten bijvoorbeeld, hebben issues met autonomie en onafhankelijkheid (onder vele andere), terwijl Tweeën issues hebben met het nodig hebben van bevestiging en het zoeken van intimiteit (onder vele andere). Afhankelijk van het niveau van gezond functioneren van ieder type, kunnen een aantal inzichtvolle dingen gezegd worden die behulpzaam zouden kunnen zijn voor zo'n koppel—de sterke en zwakke kanten en mogelijke conflicten die ze kunnen hebben met betrekking tot deze issues.
1) Wat is het enneagram?
2) Waar komt het enneagram vandaan?
3) Waar is het enneagram goed voor? Hoe kan het me helpen?
4) Hoe kom ik erachter welk persoonlijkheidstype ik ben?
5) Zijn schriftelijke enneagramtype testen een goede manier om je type vast te stellen?
6) Kun je meer dan een persoonlijkheidstype zijn?
7) Wat zijn de niveaus van ontwikkeling?
8) Wat zijn de vleugels?
9) Wat zijn de instinctuele varianten (of subtypen)?
10) Passen sommige typen meer bij elkaar dan andere?
1. Wat is het enneagram?
Het enneagram is "een geometrische figuur die de negen basispersoonlijkheidstypen van de menselijke natuur en hun complexe onderlinge relaties afbakent". Terwijl het enneagram suggereert dat er negen basispersoonlijkheidstypen van de menselijke natuur zijn, zijn er natuurlijk vele subtypen en variaties binnen de negen fundamentele categorieën. Niettemin beweert de enneagramtheorie dat deze negen typen op een adequate manier het territorium van de "persoonlijkheidstypen" in kaart brengen.
Het enneagram is ook een symbool dat de manieren in kaart brengt waarop de negen typen aan elkaar gerelateerd zijn. Dit is het aspect van het enneagram waar de meeste mensen mee bekend zijn, omdat het hen een raamwerk biedt voor het begrijpen van henzelf en iedereen waarmee ze te maken hebben. Als een psycho-spirituele typologie helpt het enneagram mensen een algemeen patroon in menselijk gedrag te herkennen en begrijpen. Externe gedragingen, onderliggende attituden, het karakteristieke besef van het zelf, bewuste en onbewuste motivaties, emotionele reacties, verdedigingsmechanismen, objectrelaties, waar we aandacht aan besteden, ons spirituele potentieel—en veel meer—zijn alle deel van een complex patroon dat ieder persoonlijkheidstype vormt. Therapeuten, consultants, personeelsfunctionarissen en spirituele zoekers van rond de wereld vinden alle het enneagram immens nuttig voor zelfbegrip en persoonlijke groei. Onthoudt daarentegen altijd dat het enneagram je niet in een doos stopt—het laat je de doos zien waar je in zit en de weg naar buiten!
2. Waar komt het enneagram vandaan?
De historie en overlevering van het enneagram zijn mysterieuze en gecompliceerde zaken, hoewel die helderder worden als we verschil maken tussen het enneagramsymbool en de beschrijvingen van de negen typen die wereldwijd zoveel aandacht krijgen. Het symbool (de cirkel met driehoek en hexagon daarbinnen) is antiek, en komt uit de tijd van Pythagoras of zelfs eerder. Het concept van de negen persoonlijkheidstypen heeft elementen die wortelen in verschillende traditionele leringen, zoals de Zeven Doodzonden (beginnend in de 4de eeuw), en de Kabbalah (beginnend in de 12de eeuw), maar aan de andere kant zijn de psychologische beschrijvingen van de typen modern en het werk van moderne auteurs.
George Gurdjieff bracht het symbool naar het Westen rond 1900, en Oscar Ichazo was de eerste die het symbool samenvoegde met elementen van de leringen over de typen. Hij was de eerste om de kernkwaliteiten van elk van de negen typen te identificeren, en zijn werk werd verder uitgewerkt door de psychiater Claudio Naranjo wie ook de panelmethode introduceerde voor het vergaren van informatie over de typen. Naranjo's werk werd weer verder uitgewerkt door Don Riso en Russ Hudson die vele nieuwe elementen toevoegden bij het vroege enneagramsysteem—met name de lange systematische beschrijvingen van de negen typen, en ook de negen interne niveaus van ontwikkeling, de "innerlijke logica" van elk type.
3. Waar is het enneagram goed voor? Hoe kan het me helpen?
Het enneagram kan bijzonder nuttig zijn voor iedereen als een bron van zelfkennis, omdat het zich gedraagt als een soort "spiegel" om eigenschappen van onze persoonlijkheid te openbaren die normaal onzichtbaar voor ons zijn. Meestal functioneren mensen routinematig, als op de "automatische piloot", volgens het patroon van hun basispersoonlijkheidstype. Normaal gesproken maakt dit het mogelijk voor mensen om goed genoeg met hun leven om te gaan, maar wanneer hun normale routines mislukken, of de stress van hun leven teveel wordt, zal hun normale manier van van de dingen het hoofd bieden ook mislukken of disfunctioneel worden. Het duidelijk zien wat onze routinepatronen zijn—zien wat we eigenlijk doen en waarom we dat doen, en ten koste van wat voor onszelf en anderen—is de sleutel tot onze bevrijding. Door het correct weten van je type ben je in staat jezelf te zien—"jezelf op heterdaad te betrappen"—terwijl je door de dag gaat. Met dit verhoogde zelfbewustzijn ben je ook in staat te vermijden dat je op negatieve of potentieel gevaarlijke manieren reageert.
Wanneer werkelijke balans teruggebracht is tot de persoonlijkheidsstructuur kan het enneagram ons helpen ons te oriënteren op de hogere spirituele en psychologische kwaliteiten die ieder type in overvloed heeft. Zo nodigt het enneagram ons op zijn hoogste punt uit om diep in het mysterie van onze ware identiteit te zien. Het openbaart dat we niet onze persoonlijkheid zijn, maar iets meer—een spiritueel wezen dat het contact verloren is met zijn of haar ware natuur. Leven vanuit deze realisatie verandert compleet de manier waarop we onszelf, anderen en de wereld zien, bevrijding, vrijheid en vreugde brengend.
4. Hoe kom ik erachter welk persoonlijkheidstype ik ben?
Het is niet mogelijk hier op een snellere manier achter te komen: alleen je eigen zelfgewaarzijn en oprechtheid maken het je mogelijk je persoonlijkheidstype te vinden. Voor sommigen is de ontdekking snel en direct: zij zijn in staat hun type meteen te vinden. Bij anderen duurt dat door verschillende redenen wat langer.
Verder werkt geen enkele methode even goed voor iedereen. Wij vinden bijvoorbeeld, dat het zorgvuldig lezen van een goed boek over het onderwerp beter kan zijn dan naar een middelmatige workshop gaan—dus het is niet redelijk om te zeggen dat het bijwonen van een workshop de beste manier is om achter je type te komen. Aan de andere kant is het bijwonen van een goede workshop beter dan het lezen van een middelmatig boek. Ook is de beste manier om achter je type te komen niet het doen van een korte vragenlijst, of getypeerd worden door iemand die voorgeeft de een of andere "enneagramexpert" te zijn.
Wij raden aan alle bronnen van informatie over het enneagram en zijn typen in overweging te nemen, hoewel de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het vinden van je type duidelijk bij jou alleen ligt. Ook raden we aan actief al je bronnen van informatie over het enneagram te onderzoeken, aangezien er veel misleidends en tegenstrijdigs op dit gebied is, zelfs in boeken van veel van de leidende enneagramauteurs. In het kort: niemand kan jou vertellen wat voor type je bent: alleen jij kunt al het beschikbare materiaal afwegen en je eigen conclusies trekken. Blijf bovenal jezelf observeren om te zien of je vaststelling van je type klopt. En onthoudt dat het vinden van je type niet het uiteindelijke doel is van het enneagram, in feite is het slechts het begin van de reis.
5. Zijn schriftelijke enneagramtype testen een goede manier om je type vast te stellen?
Geen enkele pen-en-papier enneagramtest is onfeilbaar.
Don Riso en Russ Hudson hebben meer werk dan welke andere enneagramauteur ook gedaan om een set enneagramtesten te ontwikkelen—en toch waarschuwen ze studenten nog altijd om ze slechts als een enkel element in de zoektocht naar het type van een persoon te gebruiken. Door de inherente grenzen aan typetesten (zoals het overslaan van vragen, het niet lezen van woorden, verkeerd begrijpen van begrippen, projectie en verkeerde interpretatie, nervositeit, te analytisch zijn, enzovoort), is het bijna onmogelijk om wat voor test dan ook te hebben die consistent hoger scoort dan zo'n 85% accuratesse bij het vaststellen van het basistype.
6. Kun je meer dan een persoonlijkheidstype zijn?
Hoewel we elementen van alle negen typen in ons hebben, is slechts een van de negen type ons basispersoonlijkheidstype. Je kunt het zien als je "thuishaven", de gemoedsgesteldheid, het patroon van reacties en verdedigingen waar je uit gewoonte naartoe terugkeert. Het is uiteraard waar dat we kwaliteiten van alle negen typen hebben, en dat vanuit het gezichtspunt van simpel gedrag, we ons soms als elk van de typen kunnen gedragen. We kunnen bijvoorbeeld agressief, en grappig, en kwaad, en angstig, en hardwerkend zijn. Maar als we wat zorgvuldiger kijken, zullen we zien dat elk van deze kwaliteiten (en vele honderden meer) onderscheiden kunnen worden tussen de negen typen. Met andere woorden, de humor van Enen verschilt van die van de humor van Tweeën en Drieën en Vieren, enzovoort. De attituden van al de typen tegenover werk zijn tamelijk verschillend, hoewel iedereen werkt op de een of andere manier. Bijgevolg moet rekening gehouden worden met onze interne attituden, onze affecten en onze motivaties—en wanneer dat gebeurt zien we duidelijk dat onze habituele oriëntatie naar het leven een algemeen patroon vormt, het patroon van ons basispersoonlijkheidstype. We zien ook dat er slechts een "thuisbasis" is waar we naar terugkeren omdat het in het verleden gewerkt heeft, te beginnen in onze kindertijd.
7. Wat zijn de niveaus van ontwikkeling?
De niveaus van ontwikkeling (een oorspronkelijke ontdekking van Don Riso gedaan in 1977) specificeren hoe ieder type verandert als de persoon meer of minder geïdentificeerd raakt met zijn of haar persoonlijkheidsstructuur. Mensen bewegen "naar boven" en "naar beneden" in de negen niveaus binnen hun type naarmate ze meer verdedigend en meer geïdentificeerd raken met hun fixatie, of omgekeerd, naarmate ze meer vrij, open en in contact met hun ware natuur komen. De niveaus openbaren dus de "interne logica" van elk type en laten zien welke gedragingen en motivaties horen bij welk type, en waarom. Dit is erg belangrijk, omdat de gedragingen, attituden en motivaties die ieder type manifesteert verschuiven van niveau naar niveau—zoveel zelfs dat twee mensen van hetzelfde type bij verschillende niveaus verschillende typen kunnen lijken te zijn. Weinig zinvol innerlijk werk of praktische toepassingen van het enneagram kunnen gedaan worden zonder de niveaus van ontwikkeling in ogenschouw te nemen.
8. Wat zijn de vleugels?
De vleugels zijn een andere verfijning die geboden wordt door het enneagramsysteem. Deze zijn een erkenning van het feit dat terwijl mensen een basistype zijn, bijna niemand een "puur" type is. Iedereen is een mix van twee typen van het enneagram, en het tweede type in de mix wordt de vleugel genoemd. De vleugel ligt op een van de twee kanten van je basistype op de omtrek van het enneagram. De layout van het enneagram is dus opmerkelijk, omdat de mixen van type en vleugels die we in het werkelijke leven zien precies gespiegeld worden door het enneagram zelf (op de manier waarop Oscar Ichazo dit als eerste in kaart bracht). In het werkelijke leven zien we bijvoorbeeld dat mensen die Tweeën zijn of een Een-vleugel, of een Drie-vleugel hebben (en soms allebei). We zien geen Tweeën met een Vijf-vleugel, of Tweeën met een Zeven-vleugel, bijvoorbeeld.
9. Wat zijn de instinctuele varianten (of subtypen)?
De instinctuele varianten (vaak verkeerd "de subtypen" genoemd) zijn een derde verzameling van variaties op de negen basistypen die ook verantwoordelijk zijn voor verschillen en variatie binnen de typen. Een belangrijk aspect van onze menselijke uitrusting zit hem in de instinctuele "vaste bedrading" als biologische wezens, en drie belangrijke instincten zijn een essentieel deel van onze menselijke natuur. We hebben een zelfbehoud instinct (voor het behouden van het lichaam en zijn leven en functioneren), een sociaal instinct (voor het omgaan met anderen en het vormen van veilige sociale bindingen), en een seksueel instinct (voor het uitbreiden van onszelf in de omgeving en door de generaties). Zoals met andere elementen van onze persoonlijkheidsstructuur, raken een of meer van deze instincten gewoonlijk uit balans op de een of andere manier en in bepaalde mate in onze kindertijd, om zo een belangrijke arena te worden waar verschillende gerelateerde "issues" op kunnen komen.
10. Passen sommige typen meer bij elkaar dan andere?
Gelukkig voorspelt het enneagram niet welke typen bij welke passen op de een of andere kookboekmanier. Positieve en negatieve relaties kunnen niet voorspelt worden door te kijken naar of bepaalde typen met elkaar verbonden zijn door de lijnen in het enneagram, zoals sommige enneagramleraren hebben onderwezen. Ook is het niet zo dat typen meer of minder bij elkaar passen omdat ze in dezelfde groep of triade van het enneagram zitten, of in de linker- of rechterkant, of tegenover elkaar op de cirkel.
Echter, inzicht in de structuur en karakteristieken van elk van de typen openbaart de soorten psychologische kwesties die mensen van elk type bezighoudt—en gebaseerd op dit soort diepere kennis kunnen enige bedachtzame dingen gezegd worden over de soorten kwesties die mogelijk kunnen opkomen tussen twee enneagramtypen. Achten bijvoorbeeld, hebben issues met autonomie en onafhankelijkheid (onder vele andere), terwijl Tweeën issues hebben met het nodig hebben van bevestiging en het zoeken van intimiteit (onder vele andere). Afhankelijk van het niveau van gezond functioneren van ieder type, kunnen een aantal inzichtvolle dingen gezegd worden die behulpzaam zouden kunnen zijn voor zo'n koppel—de sterke en zwakke kanten en mogelijke conflicten die ze kunnen hebben met betrekking tot deze issues.