Een van de bekendste modellen uit de Transactionele Analyse (TA) is de Dramadriehoek. Een driehoek met de punt naar beneden. Loopt een gesprek niet helemaal lekker, dan is de kans groot dat je in de dramadriehoek zit.
De drama driehoekHet model laat een herhalend interactiepatronen zien. In die patronen –ook wel een ‘spel’ genoemd- zijn drie rollen te herkennen die van Aanklager, Redder en Slachtoffer.
De drama driehoekHet model laat een herhalend interactiepatronen zien. In die patronen –ook wel een ‘spel’ genoemd- zijn drie rollen te herkennen die van Aanklager, Redder en Slachtoffer.
|
De rollen
De rollen hebben een vaste, negatieve dynamiek ten opzichte van elkaar.
|
De rollen zijn uitwisselbaar
Voelt de Redder zich niet gewaardeerd, dan neemt hij de rol van Slachtoffer aan of van Aanklager. Nou zeg, ik wil alleen maar helpen hoor.
Wil de Aanklager het goed maken, dan schuift hij op naar Redder of wordt zelf Slachtoffer.
En als het Slachtoffer vindt dat hij niet goed geholpen is dan schiet hij in de rol van Aanklager. Ik dacht dat je me zou helpen, maar wat schiet ik hier nu mee op.
De rollen zijn inwisselbaar maar ook complementair, de een kan niet zonder de ander.
Voelt de Redder zich niet gewaardeerd, dan neemt hij de rol van Slachtoffer aan of van Aanklager. Nou zeg, ik wil alleen maar helpen hoor.
Wil de Aanklager het goed maken, dan schuift hij op naar Redder of wordt zelf Slachtoffer.
En als het Slachtoffer vindt dat hij niet goed geholpen is dan schiet hij in de rol van Aanklager. Ik dacht dat je me zou helpen, maar wat schiet ik hier nu mee op.
De rollen zijn inwisselbaar maar ook complementair, de een kan niet zonder de ander.
Verbergen van echte gevoelens
Bang als we zijn om de eigen kwetsbaarheid te laten zien, communiceren we vanuit een niet OK gevoel over onszelf. Raar maar waar. In plaats van te zeggen wat ons dwars zit of wat we nodig hebben, stappen we – uit zelfbescherming – eerder in de dramadriehoek.
We doen het allemaal. Het gebeurt overal, op het werk, thuis, aan de kassa van de supermarkt, in de kroeg. Het dagelijks leven zit er vol mee. En dat niet alleen, films, soaps of sprookjes zonder dramadriehoek boeien niet.
De dagelijkse uitdagingen om er in te stappen zijn groot. Want we geven altijd onze eigen betekenis aan woorden en gedrag van anderen. We denken al gauw te begrijpen wat de ander bedoelt. Worden we ergens door geraakt, dan gaan we al snel uit van ‘foute’ bedoelingen. En dan is de uitnodiging daar. Zitten we eenmaal in een spel, dan spelen we onze rol met verve in die niets oplossende dramadriehoek.
De dramadriehoek is niet constructief
Want de Dramadriehoek
Zonder Slachtoffer geen spel
Bang als we zijn om de eigen kwetsbaarheid te laten zien, communiceren we vanuit een niet OK gevoel over onszelf. Raar maar waar. In plaats van te zeggen wat ons dwars zit of wat we nodig hebben, stappen we – uit zelfbescherming – eerder in de dramadriehoek.
We doen het allemaal. Het gebeurt overal, op het werk, thuis, aan de kassa van de supermarkt, in de kroeg. Het dagelijks leven zit er vol mee. En dat niet alleen, films, soaps of sprookjes zonder dramadriehoek boeien niet.
De dagelijkse uitdagingen om er in te stappen zijn groot. Want we geven altijd onze eigen betekenis aan woorden en gedrag van anderen. We denken al gauw te begrijpen wat de ander bedoelt. Worden we ergens door geraakt, dan gaan we al snel uit van ‘foute’ bedoelingen. En dan is de uitnodiging daar. Zitten we eenmaal in een spel, dan spelen we onze rol met verve in die niets oplossende dramadriehoek.
De dramadriehoek is niet constructief
Want de Dramadriehoek
- kost energie
- heeft een herhalend patroon ‘daar gaan we weer’
- bestaat uit ongelijke rollen, de een voelt zich meer of minder dan de ander
- is een spel van transacties met bijbedoeling en verborgen boodschappen
- de uitkomst is voorspelbaar na afloop zit iedereen met het ‘bekende rotgevoel’
Zonder Slachtoffer geen spel
|
De winnaarsdriehoek: het positieve alternatief
Het alternatief voor hulpeloos Slachtoffergedrag is beginnen met realistisch te doen. Zich kwetsbaar opstellen niet door te klagen maar te vragen.
In plaats van te kiezen voor Reddergedrag een zorgzame opstelling. Betrokkenheid bij de ander én bij zich zelf.
|
|