Herkenning van de negen persoonlijkheidstypen
De negen typen verschillen onderling in de gedachten, gevoelens engewaarwordingen die dominant aanwezig zijn. Deze typegebonden gewaarwordingen, gevoelens en gedachten doen zich bij het betreffende type veelvuldig voor, vele malen vaker dan bij de andere typen.
Onderstaande tabel toont de typegebonden drie-eenheid van indruk (waar gaat de waarneming als vanzelf naar uit, en met welke overheersende indruk als gevolg?), gemoed (welke emotie is eigenlijk voortdurend op de achtergrond aanwezig, en met welke overheersende gemoedstoestand als gevolg?) en motief (welk gedachtepatroon komt telkens weer naar voren in het denken?).
De negen typen verschillen onderling in de gedachten, gevoelens engewaarwordingen die dominant aanwezig zijn. Deze typegebonden gewaarwordingen, gevoelens en gedachten doen zich bij het betreffende type veelvuldig voor, vele malen vaker dan bij de andere typen.
Onderstaande tabel toont de typegebonden drie-eenheid van indruk (waar gaat de waarneming als vanzelf naar uit, en met welke overheersende indruk als gevolg?), gemoed (welke emotie is eigenlijk voortdurend op de achtergrond aanwezig, en met welke overheersende gemoedstoestand als gevolg?) en motief (welk gedachtepatroon komt telkens weer naar voren in het denken?).
De ontkoppeling met onze persoonlijkheid begint zodra we onze eigen typegebonden basis van dominante indrukken (waarnemen), gemoedstoestanden (voelen) en gedachtemotieven (denken) gaan herkennen.
Zoals in het begin is aangegeven is dit aanvankelijk eigenlijk niet goed mogelijk. De aanduidingen in bovenstaande tabel zullen in dat geval niet onmiddellijk een 'feest' van herkenning zijn. Deze aanduidingen zullen mogelijk wel behulpzaam kunnen zijn bij de innerlijke zoektocht naar het eigen type. Daarna kan een alertheid worden ontwikkeld naar de typegebonden reactiepatronen (bij onszelf en bij anderen).
Nogmaals dient te worden benadrukt dat het herkennen van een type eigenlijk niet goed mogelijk is aan de hand van uiterlijke waarnemingen van gedragingen. Het gaat immers om de gevoelens, gedachten en gewaarwordingen die in het innerlijk aanwezig zijn. Alleen op basis van een onderzoek van het innerlijk kan het type worden herkend.
Ter ondersteuning in deze zoektocht wordt hieronder beschreven hoe de dominante indrukken, gemoedstoestanden en gedachtemotieven op een indirecte wijze kunnen worden herkend.
Herkenning van de dominante indrukken
We kunnen onze dominante indruk leren herkennen door na te gaan wat we nu eigenlijk zoeken in de materiewereld (waarnemen) in, bij of met anderen. Waarom trekken we op met deze mensen? Dit kunnen we doorgaans eenvoudiger herkennen door na te gaan wat we in de gevoelswereld (voelen) juist vermijden in, bij of met anderen. Onderstaande tabel geeft per type aan wat we zoeken en vermijden in,
bij of met anderen. Hierbij gaat het om het zoeken van iets voor onszelf en het vermijden van iets in onszelf. Opmerkelijk is dat er een diepe innerlijke rust kan ontstaan wanneer we ophouden met dit vermijden. in, bij of met anderen …
Zoals in het begin is aangegeven is dit aanvankelijk eigenlijk niet goed mogelijk. De aanduidingen in bovenstaande tabel zullen in dat geval niet onmiddellijk een 'feest' van herkenning zijn. Deze aanduidingen zullen mogelijk wel behulpzaam kunnen zijn bij de innerlijke zoektocht naar het eigen type. Daarna kan een alertheid worden ontwikkeld naar de typegebonden reactiepatronen (bij onszelf en bij anderen).
Nogmaals dient te worden benadrukt dat het herkennen van een type eigenlijk niet goed mogelijk is aan de hand van uiterlijke waarnemingen van gedragingen. Het gaat immers om de gevoelens, gedachten en gewaarwordingen die in het innerlijk aanwezig zijn. Alleen op basis van een onderzoek van het innerlijk kan het type worden herkend.
Ter ondersteuning in deze zoektocht wordt hieronder beschreven hoe de dominante indrukken, gemoedstoestanden en gedachtemotieven op een indirecte wijze kunnen worden herkend.
Herkenning van de dominante indrukken
We kunnen onze dominante indruk leren herkennen door na te gaan wat we nu eigenlijk zoeken in de materiewereld (waarnemen) in, bij of met anderen. Waarom trekken we op met deze mensen? Dit kunnen we doorgaans eenvoudiger herkennen door na te gaan wat we in de gevoelswereld (voelen) juist vermijden in, bij of met anderen. Onderstaande tabel geeft per type aan wat we zoeken en vermijden in,
bij of met anderen. Hierbij gaat het om het zoeken van iets voor onszelf en het vermijden van iets in onszelf. Opmerkelijk is dat er een diepe innerlijke rust kan ontstaan wanneer we ophouden met dit vermijden. in, bij of met anderen …
Voor een type 8 is het moeilijk om zichzelf kwetsbaar op te stellen.Een type 9 doet veel moeite om confrontaties te voorkomen. En een type 1 kan zich zelden bedwingen om onvolmaaktheden te verbeteren.
De waarneming vormt hierbij tekens de basis of het vertrekpunt.
Een type 2 praat liever niet over de eigen behoeftes (en vindt dat anderen dit toch kunnen aanvoelen). Een type 3 loopt met een grote boog om het eigen falen heen. En een type 4 gruwelt van middelmaat
en alledaagsheid, voor anderen, maar vooral voor zichzelf.
Hierbij vormt telkens het gevoel het vertrekpunt of de basis.
Een type 5 stelt alles in het werk om afhankelijkheid, op welke wijze dan ook, uit te bannen. Evenzo probeert een type 6 een leven zonder onzekerheid te leiden. Tot slot vermijdt een type 7 innerlijke pijn door telkens een andere kant op te denken, en wil hier nadrukkelijk ook liever niet over praten.
Hierbij vormt telkens het verstand de basis of het vertrekpunt.
Herkenning van de dominante gemoedstoestand
Onze dominante gemoedstoestand vormt in feite de (onbewuste)drijfveer achter ons gedrag. Aanvankelijk is het vaak niet goed mogelijk het meest dominante gemoed te herkennen. Deze gemoedstoestand kunnen we leren herkennen via de uitwerking van deze emotie op onze gedachten. Wat gebeurt er in ons denken wanneer deze typische emotie de overhand heef? Onderstaande tabel geeft aan hoe we ons dominante gevoel als drijfveer kunnen leren herkennen door de
verstandelijke reactie erop te benoemen.
De neiging om een bewering door anderen over zichzelf, van welke aard dan ook, te bestrijden, zal door een type 8 doorgaans onmiddellijk worden ontkend (inclusief natuurlijk deze bewering). Een
type 9 kan als verdoofd ergens aanwezig zijn. Bij een type 1 wordt de (onbewuste) woede vervangen door een dwingende gedachte (dit wordt reactieformatie genoemd).
Een type 2 is van mening dat de eigen trots onderdrukt dient te worden. Voor een type 3 neemt het
identificeren met succes een centrale plaats in het denken in. Bij een type 4 vormt het onderscheiden van de middelmaat de rode draad in het denken.
Een type 5 wil zich eigenlijk het liefst terugtrekken uit deze leefwereld. En een type 6 herkent de eigen (onbewuste) angst bij anderen (dit wordt projectie genoemd). Tot slot is een type 7 erg
goed in het 'recht' praten (rationaliseren) van het eigen (vermeende) gebrek aan matigheid.
Herkenning van het dominante gedachtemotief
Ook is het aanvankelijk vaak lastig het dominante gedachtemotief te herkennen. Dit typerende motief kunnen we leren herkennen door na te gaan wat we moeilijk vinden in de materiewereld (waarnemen).
Het kan ook helpen door hierbij te bedenken dat we er vroeger meer moeite mee hadden dan tegenwoordig. Omdat we ons in de loop van ons leven ons hier steeds meer bewust van zijn geworden, hebben we vaak een manier gevonden om hiermee om te gaan. Onderstaande tabel geeft aan hoe we onze dominante (onbewuste) gedachte kunnen leren herkennen door na te gaan waar we moeite me hebben (of hadden).
De waarneming vormt hierbij tekens de basis of het vertrekpunt.
Een type 2 praat liever niet over de eigen behoeftes (en vindt dat anderen dit toch kunnen aanvoelen). Een type 3 loopt met een grote boog om het eigen falen heen. En een type 4 gruwelt van middelmaat
en alledaagsheid, voor anderen, maar vooral voor zichzelf.
Hierbij vormt telkens het gevoel het vertrekpunt of de basis.
Een type 5 stelt alles in het werk om afhankelijkheid, op welke wijze dan ook, uit te bannen. Evenzo probeert een type 6 een leven zonder onzekerheid te leiden. Tot slot vermijdt een type 7 innerlijke pijn door telkens een andere kant op te denken, en wil hier nadrukkelijk ook liever niet over praten.
Hierbij vormt telkens het verstand de basis of het vertrekpunt.
Herkenning van de dominante gemoedstoestand
Onze dominante gemoedstoestand vormt in feite de (onbewuste)drijfveer achter ons gedrag. Aanvankelijk is het vaak niet goed mogelijk het meest dominante gemoed te herkennen. Deze gemoedstoestand kunnen we leren herkennen via de uitwerking van deze emotie op onze gedachten. Wat gebeurt er in ons denken wanneer deze typische emotie de overhand heef? Onderstaande tabel geeft aan hoe we ons dominante gevoel als drijfveer kunnen leren herkennen door de
verstandelijke reactie erop te benoemen.
De neiging om een bewering door anderen over zichzelf, van welke aard dan ook, te bestrijden, zal door een type 8 doorgaans onmiddellijk worden ontkend (inclusief natuurlijk deze bewering). Een
type 9 kan als verdoofd ergens aanwezig zijn. Bij een type 1 wordt de (onbewuste) woede vervangen door een dwingende gedachte (dit wordt reactieformatie genoemd).
Een type 2 is van mening dat de eigen trots onderdrukt dient te worden. Voor een type 3 neemt het
identificeren met succes een centrale plaats in het denken in. Bij een type 4 vormt het onderscheiden van de middelmaat de rode draad in het denken.
Een type 5 wil zich eigenlijk het liefst terugtrekken uit deze leefwereld. En een type 6 herkent de eigen (onbewuste) angst bij anderen (dit wordt projectie genoemd). Tot slot is een type 7 erg
goed in het 'recht' praten (rationaliseren) van het eigen (vermeende) gebrek aan matigheid.
Herkenning van het dominante gedachtemotief
Ook is het aanvankelijk vaak lastig het dominante gedachtemotief te herkennen. Dit typerende motief kunnen we leren herkennen door na te gaan wat we moeilijk vinden in de materiewereld (waarnemen).
Het kan ook helpen door hierbij te bedenken dat we er vroeger meer moeite mee hadden dan tegenwoordig. Omdat we ons in de loop van ons leven ons hier steeds meer bewust van zijn geworden, hebben we vaak een manier gevonden om hiermee om te gaan. Onderstaande tabel geeft aan hoe we onze dominante (onbewuste) gedachte kunnen leren herkennen door na te gaan waar we moeite me hebben (of hadden).
