Life Position !!
​
We zijn goed!
De werkelijkheid is dat wij allemaal getuige zijn. Getuige van dat wat er in en om ons heen gebeurt. We zien, horen, voelen, proeven en ruiken dat het een lieve lust is en we brengen al die ervaringen in taal. Via de taalontwikkelen we begrip en dat begrip leidt uiteindelijk tot visie. Wat een heerlijk vooruitzicht!

Zo bezien, is alles dat gebeurt, goed en kunnen we ons laten leiden door de aan ons geschonken programmering, terwijl we intussen daarvan getuigen via bewust zijn. Dit klinkt wat ingewikkeld, maar essentie is dat wij allemaal compleet en goed zijn.

Zijn we goed?

Zijn wij ‘goed’? Wat een onzin. Waarom proberen we dan ons leven lang om ‘goed’ te worden? Die vraag geeft precies de essentie aan van ons ik-beeld. We denken namelijk niet-goed te zijn. Het is deze overtuiging die onze positie ten opzichte van elkaar uit balans brengt.

De werkelijkheid is dat we elkaar net zo kunnen vertrouwen als onszelf(+ +). Onze overtuiging is echter dat er onbalans is in vertrouwen.

Die onbalans kan twee kanten op:

1. we vertrouwen onszelf nét iets meer dan de mensen om ons heen (+ -)
2. we vertrouwen de mensen om ons heen nét iets meer dan onszelf (- +)

Wat blijkt? Dat we allemaal + + vergeten en hebben gekozen uit de + - life position of de - + life position. Inplaats van te genieten van onze balans ( + +) en af en toe te leren van onbalans (+ - en - +), hebben we dewerkelijkheid omgedraaid. We gaan uit van onbalans (+ - of - +) en verlangen naar die korte momenten van balans ( + +). We zijn onze vrede kwijt en koesteren onbewust onze onvrede. Zo laat ons ego ons een leven lang zoeken naar vrede.


Vrede die er allang is. !!

Het effect van de + - pleister op de identiteit

Ons geboorterecht omvat het uitgangspunt dat we compleet en voorzien zijn. Die complete positie noemen we de 'plus/plus' life position (+ +). Het ego kan alleen geboren worden en groeien als we geloven dat we niet compleet en voorzien zijn; dat er iets aan ons én aan de ander ontbreekt. Dit heet de 'min/min' life position ( - -). De - - life position omvat het geloof in een angstige, dreigende wereld. Een wereld zonder vrede.

Zo'n geloof is natuurlijk verre van prettig, dus voorziet het ego ons van een bewustzijnspleister. Er zijn twee pleisters. De ene pleister is de


'plus/min' life position (+ -):

We gaan ons hele leven erin geloven dat we, als we nu maar net doen alsof we beter, slimmer, sneller, knapper en meer oké zijn dan de mensen en dingen om ons heen, we veilig en in vrede (= +) zijn.

Beter, slimmer, sneller en knapper hier in de betekenis van denken, voelen en handelen. Het is de overtuiging dat we via strijd en verzet tijdelijk oké zullen zijn. Het is een soort noodscenario om die pijnlijke en hopeloze -/ - positie te vermijden. Op de - - komt dus een + - positie. Het is een aanvallende en interveniërende positie en impliceert een min of meer pro-actieve, impulsieve en dominerende levensstijl. Het is de levensstijl van de nietzelftoegeeflijkheid.

Het motto van deze mensen is: ‘ik moet …’en ‘ik mag niet ….’ Het is ook de levensstijl van het verdringen. Moet je bijvoorbeeld sterk zijn, dan verdring je gewoon de momenten van kwetsbaarheid. Moet je helpen en offers brengen, dan verdring je gewoon je eigen hulpvraag. Mag je niet verliezen, dan verdring je gewoon je onmacht of angst. Het laatste in deze positie is wel om zelftoegeeflijk te zijn, want dan voel je diepijnlijke - - positie opkomen. Dan ben je immers even niet beter, slimmer, sterker of sneller dan de rest. Het motto dat past bij de + - life position is: ik los het zelf wel op.

Is onze + - life position 2e of 3e graads, dan is 24 uur per dag de gesel van de plicht aanwezig. Al de energie die
we de wereld geven, hoe verzachtend die voor anderen ook kan lijken, is energie vanuit de impuls ‘moeten’. En dat, terwijl de werkelijkheid moeiteloos is.

De energie van mensen met de + - pleister richt zich op het bevestigen van de + positie van zichzelf en de – positie van anderen. Dit verloopt volstrekt onbewust. Zo plaatsen ze op hun positie van schuld en schaamte een nieuwe overtuiging van superioriteit. Anderzijds maken ze het beeld van hun omgeving nog negatiever of hulpbehoevender. (‘Het zijn allemaal sukkels/zwakkeren die correctie of hulp nodig hebben …’) Deze energiestromen komen gelijktijdig voor. Dat wil zeggen: + - mensen versterken enerzijds hun ego en breken tegelijkertijd de ego’s van anderen al dan niet subtiel, af. Realiseer je dat het bijpassende gedrag in onze wereld vaak als zeer menslievend wordt beoordeeld.

Let wel: de + - life position is een overtuiging die de eerste - - overtuiging ‘bepleistert’. De mensen met een + - life position verdringen dus hun eigen – positie, maar hij is er nog weldegelijk! Genezing betekent dus dat deze mensen hun - - positie in volle omvang gaan ervaren om zodoende het diepe wantrouwen te kunnen loslaten en kunnen groeien in vertrouwen. Waarbij de groei in zelfvertrouwen de motor is om het vertrouwen in de wereld te laten groeien. Een langdurig en intens proces.

Het effect van de - + pleister op de identiteit

Ons geboorterecht omvat het uitgangspunt dat we compleet en voorzien zijn. Die complete positie noemen we de 'plus/plus' life position (+ +). Het ego kan alleen geboren worden en groeien als we geloven datweniet compleet en voorzien zijn; dat er iets aan ons én aan de ander ontbreekt. Dit heet de 'min/min' life position ( - -). De - - life position omvat het geloof in een angstige, dreigende wereld. Een wereld zonder vrede.

Zo'n geloof is natuurlijk verre van prettig, dus voorziet het ego ons van een bewustzijnspleister. Er zijn twee pleisters. De ene pleister is de + - life position. De andere pleister is de 'min/plus' life position (- +):

We gaan ons hele leven erin geloven dat, als we nu maar net doen alsof de mensen en dingen om ons heen beter, slimmer, sneller, knapper en meer oké. zijn dan wij, we zelf veilig en in vrede (= +) zijn.

Het is hier geen openlijke strijd, maar meer schijnbare acceptatie. Onder die acceptatie ligt lijdelijk verzet. Het ego plakt op de - overtuiging een - + overtuiging. In woorden uitgedrukt: we gaan ons hele leven precies zo werken, dat we kunnen bewijzen dat we net iets minder oké zijn dan de rest. En werken betekent hier: denken, voelen en handelen. Net als bij + - is dit een manier om voor het moment in relatieve vrede te verkeren. Waar het bij + - vooral gaat om dominantie om veilig te zijn, gaat het bij - + mensen meer om veiligheid en comfort.

Zelfs als ze daarvoor voor de vorm zich wat kleiner en bescheidener moeten opstellen. Hierbij lijkt het wel dat - + mensen de eigen – positie als minder – ervaren zolang ze de ander als + ervaren. ‘Zolang de ander meer + is dan ik, wordt er niet al te veel van me verwacht.’ Deze mensen krikken hun – positie op via het + maken van deander, waarbij de + zich vooral richt op de capaciteiten en vaardigheden van de buitenwereld. De bijpassende levensstijl is veel minder aanvallend dan bij + -. Eerder is sprake van ego-bescherming via manipulatie ensegmentatie. Strijd maakt plaats voor schijnbare samenwerking, voorzichtigheid en terughoudendheid/vertraging. Dominantie wordt hier juist ondergeschiktheid en schijnbare bereidheid en afhankelijkheid. Intussen is er een voortdurende toon van lijdelijk verzet en manipulatie.

Het is de levensstijl van de zelftoegeeflijkheid. Het motto van de mensen met een - + life position is: ‘ik zou wel willen, maar … dus laat ik het maar niet doen …’ Het is de levensstijl van uitstel en toevoeging. ‘Ik kan hetnog wel even uitstellen. Morgen kan ook. Ik hoef niet echt sterk te zijn. Ik hoef niet echt te helpen. Anderen zijn daar beter in dan ik. Ik ga dat straks zeker doen, maar eerst … Ik hoef niet echt iets te zeggen, te luisteren, alert te zijn’. Het laatste in deze positie is wel om niet-zelftoegeeflijk te zijn, want dan ervaar je die onderdrukte - - life-position. Een positie die om actie en offers vraagt en daardoor diepe hopeloosheid met zich meebrengt:
‘ik ben mislukt, nu zij ook al. Wat heeft het leven nog voor zin?’ Het motto dat past bij de - + life position is: los jij het maar (voor mij) op … Is onze - + life position 2e of 3e graads, dan is 24 uur per dag de pijn van de niet te realiseren wens aanwezig.

De energie van mensen met de - + pleister richt zich op het bevestigen van de + positie van anderen en de – positie van zichzelf. Overigens is dit een volkomen onbewust proces.

De mensen met een - + positie zien de wereld om hen heen als superieur. Dat wil niet zeggen dat ze die wereld niet als vijandig ervaren. Superieur is wat anders dan liefdevol en onvoorwaardelijk. - + mensen kunnen uiterst kritisch zijn. Het is een + tussen aanhalingstekens. Genezing betekent dat mensen met deze positie zich bewust worden van de volle omvang van hun - - overtuiging. Het ervaren van hun vijandige gevoelens ten opzichte van de wereld, maakt hen bewust van de vijandige gevoelens ten opzichte van zichzelf.

Welk gedrag kenmerkt de + - life position?

Diep in je is het kind actief dat, door veel te moeten en niet te mogen, probeert te blijven leven. Denkend en voelend vanuit de + - positie, zal je vaak de leiding nemen of in ieder geval een onafhankelijke positie innemen.
Je geeft ook makkelijk leiding en pakt de verantwoordelijkheid. Je weet dat anderen nu eenmaal niet helemaal te vertrouwen zijn, niet net zo hard werken als jij, of niet zo snel leren, of niet zo sterk zijn en doorzetten. Let wel: deze ‘superieure’ gedachten zijn nauwelijks bewust voor je! Daarom doe je veel zelf. Je beslist zelf. Neemt de verantwoordelijkheid zelf. Het woord ‘moeten’ is vertrouwd voor je. Eisen en verplichtingen vullen je leven. Je hebt de touwtjes in handen. Er is ook een ‘drift’ in je om de controle over je zaken te hebben. Je moet alles beheersen. Even loslaten, bijkomen, overlaten, uitpuffen, is er niet vaak bij. De plicht roept je. In je communicatie ben je pro-actief, je intervenieert gemakkelijk en je kunt gemakkelijk doordrukken. Je bent openlijk of verholen dominant. Opgeven van de discussie of taak doe je niet makkelijk. Je bent kritisch ten opzichte van anderen en zult, in gedachten en in woorden, gemakkelijk de ander willen/kunnen controleren, ‘repareren’ of beconcurreren via correctie.
Overigens is dit een uiterst algemene beschrijving. Vele kenmerken kunnen gekoppeld zijn aan andere onbewuste overtuigingen of life choices.

Welk gedrag kenmerkt de - + life position?

Nu steun je op het kind in je dat zichzelf niet de moeite waard vindt en eigenlijk altijd wil leunen op anderemensen. Je neemt in dit geval sneller een afwachtende positie in. Je wacht tot anderen initiatief ontwikkelen ofaanwijzingen geven. Je volgt suggesties snel op en als je het er niet mee eens bent, laat je alles een beetjelangs je heen gaan zonder echt de discussie aan te gaan. Je weet dat anderen nu eenmaal sterker, slimmer, sneller, beter of aantrekkelijker zijn dan jij. Je weet ook dat anderen beter weten wat ze willen en hoe ze dat kunnen bereiken. Als iets je lukt, verbaast je dat en verwacht je eigenlijk dat het toch wel niet goed zal zijn.

Je bent er onbewust op gericht om de controle aan anderen over te laten. Je wilt niet beheersen, niet de touwtjes in handen nemen. Die momenten maken je nerveus. Je verwachtingspatroon naar anderen is hoog. Zij weten het, zij moeten het doen, zo is je overtuiging. Je kunt dan ook met forse middelen anderen 'aansporen' om hun leidende rol niet te verzaken, want dat is de grote dreiging in jouw leven. Via manipulatie, slachtofferschap, boosheid en zelfs hysterie kan je de druk op anderen opvoeren.

Mensen met een - + positie kunnen van tijd tot tijd zich overgeven aanpersoonlijke verlangens, ook al wetenze dat het ‘stout’ is wat ze doen: eetaanvallen, niet nakomen van afspraken, dagdromerij, romantische escapades, computerspelletjes, TV of een beetje aanrommelen zonder veel eisen of doelen. In je communicatie ben je afwachtend en verwachtend of ben je teruggetrokken. Je vindt het vaak best zo al kan je voor de vorm druk of dwars zijn. Je houdt altijd wel rekening met kritische opmerkingen die jou kant opkomen. Dat maakt je voorzichtig. Complimenten kan je maar moeilijk geloven. Je zult ze dan ook meestal ontkennen. - + mensen kenmerken zich verder door een vaak aanwezige ondertoon van verzet. Ze zullen hun verzet pas bij verlies van de - + positie echt tonen, maar daarvoor hebben ze indirect dat verzet al duidelijk laten merken.
!
Life position als ‘brandwond’

Hoe 'gewond' zijn we?
Het ego-bewustzijn kan zich alleen ontplooien en handhaven als we onze natuurlijke + positie inruilen voor een– positie. Op die – positie plaatsen we een ‘plus/min’ (+ -) of ‘min/plus’ (- +) life position als pleister op de wonde.
Hoe ‘gewond’ zijn we? Is iedereen evenveel uit balans? Of wisselt dat per persoon? Hier zie we een oneindigediversiteit. Iedereen heeft zijn of haar eigen, specifieke life-position. Sommige mensen hebben een mildeonbalans, terwijl anderen een life position hebben die ver van het 0-punt afstaat en veel onderhoud vraagt. Je kunt dit goed vergelijken met brandwonden.
Een life position van de eerste graad is redelijk mild en houdt in dat je ego-overtuigingen er wel zijn en dat je je met je ego identificeert, maar dat je ego jou en je omgeving niet terroriseert.

Een life position van de tweede graad is ingrijpender. Je overtuigingen zijn nu zo strikt en je angst is nu zogroot, dat je kijk op jezelf en je omgeving hierdoor fors is gekleurd. Je loopt de kans dat je sterk impulsief enreactief denkt, voelt en dus handelt. Je zult geregeld problemen ervaren in je leven. Deze tweede graads life position komt verreweg het meeste voor in de wereld.
Een life position van de derde graad betekent dat je volledig door je angst en verlangen beheerst wordt. Je hebt nu behoefte om vrijwel onafgebroken je ego-overtuigingen opnieuw bevestigd te krijgen, op het obsessieveaf. Daardoor wordt contact met anderen steeds moeilijker en ingewikkelder. In dit stadium kan de druk van het ego zo groot worden, dat blijvende schade aan onszelf of anderen tot de mogelijkheden behoort.

+ en - loopt niet parallel met vredige en niet-vredige mensen in onze wereld. Mensen die wij ‘succesvol’ noemen, kunnen gebukt gaan onder een zwaar uit balans zijnde life position. Innerlijke vrede is immers heel wat anders dan succes hebben. Omgekeerd kan een niet-succesvol, ‘mislukt’ iemand een bijzondere milde life position hebben en in vrede, vrijheid en vreugde zijn of haar leven leiden. Het woord ‘succes’ kent meer betekenissen dan wij ooit voor mogelijk hebben gehouden …
!
+ - life position: openbaar of verborgen?

De waarheid dat we als mens en als deel van het universum helemaal goed en compleet zijn, ruilen we in voor het geloof dat we intrinsiek niet goed en niet compleet zijn. Dit geloof impliceert een gemis. Ontstaat een gemis, dan ontstaat onafwendbaar het verlangen om ons van dat gemis te ontdoen. Hoe? Door onze ‘goedheid’ opnieuw te definiëren. We hebben daartoe de keuze uit twee definities:
- ik ben alsnog ‘goed’ als ik kwalitatief ‘minder’ ben dan jij (- + life position)
- ik ben alsnog ‘goed’ als ik kwalitatief ‘beter’ ben dan jij ( + - life position)

Dit artikel bespreekt de + - life position.

Is je ego-geloof gebaseerd op de + - life position, dan is het uitgangspunt in je leven dat je alleen oké bent, als je ‘beter’ bent dan de mensen om je heen. Wat is ‘beter’? Zoals je weet zijn er duizenden kwalificaties of criteria om ons gedrag te omschrijven. Denk aan slimmer, kunstzinniger, zakelijker, aardiger, spiritueler, speelser, avontuurlijker, strenger, harder, wijzer, waakzamer, meer attent, meer sereen, meer volwassen, meer evenwichtig en ga zo maar door. Waar het hier om gaat, is dat ‘beter zijn’ is gekoppeld aan een vergelijking met iemand anders. Vanuit + - is het je plicht om ‘beter’ te zijn dan anderen, welk criterium je er ook voor neemt. Je relatie met anderen is in de kern dan ook pro-actief, expansief en, indien nodig, concurrerend. Je ‘drift’ kan vele vormen aannemen, van lief, meegaand en hulpvaardig tot eisend, dwingend en (onder)drukkend. Je (tomeloze) energie draait op het geloof iets te moeten. Dat ‘moeten’ verkleedt zich als ‘willen’ waardoor je denkt een vrij en onafhankelijk mens te zijn.

Je kunt je de + - life position voorstellen als de wijzer van een weegschaal. Bij iedereen heeft het leven (de opvoeding) gewicht in die weegschaal gelegd. Per persoon is dat ‘gewicht’ verschillend, waardoor per persoon de uitslag van de wijzer ook varieert. De ene persoon heeft weinig ‘schrammen’ opgelopen en heeft daardoor een milde + - life position, terwijl de andere persoon forse ‘wonden’ heeft die hebben geleid tot een sterk aanwezige + - life position. Wat blijkt? Dat de beleving van de life position kantelt naarmate je life position krachtiger is.

De schaal kent twee varianten, te weten:
- de verholen + - life position
- de onverholen + - life position

De verholen + - life position

Ergens diep in je brandt het vuur van de plicht. Je moet de discussie leiden, het werk controleren, je kinderen sommeren en je partner adviseren. Zou je dat niet doen, dan gaat er wellicht van alles en nog wat mis. Toch ben je zodanig ‘wakker’, dat een zacht stemmetje in je hoofd je waarschuwt. Door schade en schande wijs geworden,ben je in staat de brand in je ziel onder controle te houden. Zeker, dag in dag uit neemt je plicht de macht weer even over, maar als een ware kunstenaar weet je die drift te polijsten, zodat de manifestatie ervan meestal goed wordt opgepakt. Met mooie volzinnen, een vriendelijke stem en schijnbare tolerantie weet je meestal de dingen naar je hand te zetten. Je interventies voorzie je van vele argumenten en hebben in jouw ogen altijd tot doel datwat niet goed is te verbeteren. Wie kan er nou moeite hebben met verbetering? Zelf zie je je inspanningen veelal als steun, hulp en advies.

Dag in dag uit ervaar je onwil en onkunde. Voor jou bijzonder vermoeiend en het liefst zou je met harde hand willen optreden. Opnieuw blijf je realist. Je weet dat té fors optreden alleen maar verlies oplevert. Bovendien lukt het je om je af en toe te verplaatsen in de ander. Juist dit invoelend vermogen is kenmerkend voor een life position die nog niet al te zeer uit balans is. Onwil en onkunde pak je meestal wel aan. Je noemt je werkwijze daarbij ‘professioneel’. Soms lukt het je om iemands onwil en/of onkunde te laten gaan. Opnieuw een teken dat je life position redelijk mild is.

De verholen + - life position wordt in onze huidige twee-dimensionale samenleving veelal als ideaal rolmodelgezien. Opvoeding en onderwijs zijn erop gericht om ons allen in dit keurslijf te persen. Het model voorziet in een pro-actieve, op verbetering en winstgerichte attitude zonder openlijke strijd. Zonder de verholen - + kant van de samenleving zou de maatschappij echter al snel oververhit raken. Een kwaliteit die in onze systemen nog veel te weinig waardering krijgt, met name vanuit de + - hoek ….

Voor jou met een verholen + - life position kan het een forse schok zijn als je ontdekt dat zo veel van al je ‘goede werken’ tot doel hebben je geloof in ‘beter’ zijn te bevestigen. En je werkt zo hard? Helpt zo goed? Bezit zo veel? En al die mensen dan die ‘genieten’ van al jouw giften, adviezen en inspanningen? Observeer je jezelf goed, dan ontdek je dat je drang tot correctie, reparatie of concurrentie fundeert op tekortkomingen bij anderen.

Ook ontdek je een vorm van vijandigheid ten opzichte van de mensen om je heen. De meesten zijn gewoon wat ‘minder’ dan jij en zij die excelleren/overheersen ervaar je als gevaarlijk. Groeit je vijandigheid, dan kan je de 
sprong maken naar een onverholen + - life position.

Onverholen + - life position

Groeit je + - life position, dan komt het moment dat je het geloof dat je ‘beter’ bent dan anderen, niet meer wilt polijsten. Je vermogen om je in te leven in anderen vermindert tegelijk met de toenemende honger naarbevestiging van de + - life position. Want dat is waar je leven zich nu op richt: het voortdurend binnenhalen van het bewijs van je meerwaarde. Herhaling hiervan is nodig, aangezien je geloof gebaseerd is op een illusie. In werkelijkheid verhoudt alles zich namelijk + + dus verhoud jij je ook zo tot alles.
In dit stadium zal sprake zijn van een vorm van zelfverheerlijking. Alleen jij wil aan het woord zijn, gehoord worden, gezien worden, gevolgd worden. Je bent meer en meer aanwezig, je wordt steeds bruusker, kritischer, sarcastischer of strikter. Je geloof in jezelf toon je nu ongenuanceerd. Het is jij en jij alleen. Jouw wil is wet, jouw zienswijze is de juiste, jouw verhaal is het beste. Merkwaardig genoeg is deze zelfverheerlijking voor jou niet waarneembaar en ervaar je het als 'logisch' en 'verdiend': je bent toch ook gewoon beter dan de rest? Kijk maar ... en voort gaat het met foerageren, terwijl de mensen om je heen zich meer en meer gaan irriteren.
Markant kenmerk in dit stadium is de onverholen kritiek op alles dat los en vast zit. Van enige tolerantie is geen sprake meer. Mensen, maar ook objecten en processen worden tot op het bot gewogen en te licht bevonden. De voelbare minachting maakt de eigen superioriteit nog vanzelfsprekender. Natuurlijk zijn er ‘milde’ momenten in je bestaan, maar je denken en voelen zijn doortrokken van vijandigheid, minachting en afkeuring ook al toon je aan de buitenkant een ‘aardige’ laag.
Voor mensen die in deze situatie verkeren, is het overweldigend en louterend als ze ontdekken dat hun energiebesteding alleen maar tot doel heeft om hun wankelende superieure zelfbeeld in stand te houden.

Plotseling beseffen ze dat ze ‘sukkels’ en ‘losers’ nodig hebben om zichzelf een beetje oké te voelen. Vandaar hun focus op vijandigheid. Zonder een vijand is de ‘honger’ ondraaglijk. Vermindert de aandrang om voortdurend te vergelijken en te strijden, dan komt er energie vrij om neutraal naar zichzelf te kijken. Vanuit een + - life position is dit een moeilijke fase in de groei: het verminderen van de eigen superioriteit en onfeilbaarheid en daarmee het toelaten van keuzes/zienswijzes van anderen. De eigen + loslaten, biedt namelijktoegang tot de onderliggende laag van schuld en schaamte. Immers, de + - life position maskeert de werkelijke - - life position. De bijbehorende groeipijn wordt door de huidige samenleving gezien als zeer ongewenst en zelfs gevaarlijk, omdat het niet strookt met het ideale + - rolmodel.

Verzacht zich de + - life position verder, dan volgt een tweede schok: we beginnen te zien hoe onrechtvaardig en egocentrisch we de mensen om ons heen behandeld hebben. Nu pas beseffen we dat we ze geen kans gaven om zich te uiten en te ontplooien op hun eigen wijze. Nu pas zien we dat we ze wilden kneden naar ons ideaalbeeld en dat ze ons gehoorzaamheid, applaus of afleiding moesten brengen of ze nu wilden of niet.

Voorzichtig krijgen we weer contact met ons hart. We beginnen te zien dat iemand niet gelijk een ‘sukkel’ is alshij of zij een andere werkwijze of zienswijze heeft. We kunnen nu zelfs genieten van de talenten van anderen,zonder de aandrang te voelen beter te zijn of te corrigeren. En geleidelijk tempert zich het vuur in ons om altijdmaar ‘beter’ te zijn. Misschien zijn we al goed net als alle mensen om ons heen?

Je life position zit in al je vezels. Je bent er mee vergroeid. Het is een geloof dat dagelijks onderhoud vraagt en waar je enorm veel energie in stopt. Lukt het je om enkele dagen je denken en voelen goed te observeren, danzal je redelijk snel zicht krijgen op die energiebesteding. Schrik niet. Al je denken, voelen en spreken zijn ervan doortrokken met als doel dit geloof in stand te houden. Het helpt als je bijvoorbeeld een week vrij neemt van je werk, veel tijd alleen doorbrengt en weinig verplichtingen aangaat. Spreek af met jezelf dat je alle tijd aan jezelf besteedt. Nu heb je een ideale situatie gecreëerd om jezelf effectief te onderzoeken. Bereid je voor op moeilijke ogenblikken. Je zult immers ‘ontwenningsverschijnselen’ ervaren. Geeft niks, zet door en wees je keer op keerbewust van de stem in je die zegt: ‘hier ben je te goed voor … alleen sukkels doen zoiets stoms’. Integendeel:

gebruik tijdelijk je + - potentie om door te zetten en jezelf diepgaand te ontdekken. !!
!!

Hoe gaan we van + - of - + naar + +?

!! De werkelijkheid toont ons dat we volkomen kunnen vertrouwen op onszelf, de medemens en de wereld om ons heen. Dit is de + + + life position. Deze positie impliceert permanente vrede met daarin vervat momenten van spanning die groei garanderen. In symbolen: + - en - +.

Het ego heeft deze werkelijkheid omgekeerd. Het ego heeft onvrede als uitgangspunt. Dat wil zeggen dat we onszelf niet vertrouwen, de medemens niet vertrouwen en de wereld niet vertrouwen. Dat is de - - - life position. Het leven wordt nu tot krachtmeting op zoek naar dat zeldzame moment van vrede. De bijbehorende spanning +- en - + zijn absoluut geworden. Dat wil zeggen dat de ene mens erin gelooft altijd + - te zijn (‘ik los het zelf wel op’), terwijl de andere mens erin gelooft altijd - + te zijn (los jij het maar voor mij op’). Kunnen we hiervan ‘genezen’?

Activeer de getuige in je

Eerst een toelichting op het woord ‘genezen’. ‘Genezen’ impliceert ‘ziekte’. De dualiteit ten top. Het zijn beladen begrippen. Iemand die in het proces van bewustwording terecht komt, zal stap voor stap de dierlijke, instinctieve benadering ontdekken van het eigen ego. Dit is een zodanig schokkende ontdekking dat gedurende lange tijd het eigen en andermans ego als ‘ziek’ of ‘verstoord’ wordt ervaren en de waarneming voorbij het ego als ‘gezond’ of ‘genezen’ wordt gezien. Uiteindelijk blijkt dat het ego niks anders doet dan zich houden aan dewetten van de natuur: eten, vechten en verspreiden. Als een leeuw een prooi verscheurt, zeggen we ook niet dat die leeuw ‘ziek’ is. Die leeuw is. Ook ons ego is. Het is een feit. Een fase in onze ontwikkeling als mens.
‘Genezen’ betekent dus eigenlijk ‘groeien’.
De weg naar genezing loopt via zelfobservatie en begrip. Stop al je energie in je eigen denk- en voelprocessen. Keer volledig naar binnen. Je beschikt over een immer wakkere getuige die, zonder je te veroordelen, je ruisende gedachten en gevoelens kan observeren. Let op: je ego heeft je verslaafd gemaakt aan je focus op mensen en dingen buiten jezelf. Dus maandenlang zal je na enkele seconden of minuten je getuige weer kwijt zijn en ben je weer ‘buiten’ jezelf. Zet door. Op een gegeven moment lukt het je je positie te observeren die je inneemt als je denkt en voelt. Denk en voel je hoofdzakelijk zorgelijk, hulpbiedend, pro-actief, verplichtend enbeperkend, dan kan + - je life position zijn. Denk en voel je hoofdzakelijk bekritiserend, uitstellend, fantaserend,angstig, wensend, dan kan je life position - + zijn. De schok ervaar je tegelijk met het begrip dat ontstaat als je waarneemt dat iedere gedachte en ieder gevoel er niet zomaar is, maar tot doel heeft je aangenomen life position te bevestigen. Begrijpen betekent aanvaarden. Door te begrijpen, neem je afstand van je verslavingsmechanisme. Niet dat je daardoor nooit meer in dit mechanisme duikt, maar het begrip zorgt voorgeleidelijke afname van je patroon en zorgt bovendien voor een nieuwe visie op het leven. Een visie die je waarneming doet kantelen.

Groeipad

Berne onderscheidt het volgende groeipad om richting + + te gaan:
+ - ► - - ► - + ► + +
- + ► (- -) ► + - ► + +
Ben je + -, dan is het zaak om allereerst die positie te gaan herkennen en erkennen. Voor jou met een + - life position is die positie de enige waarneming die je kent en daardoor onherkenbaar. Bovendien heb je jezelf mogelijk 'verplicht' om je + - keuze fraai te polijsten waardoor de scherpe kantjes ervan af gaan (BE NICE driver). Daardoor is je + - life position nog meer gemaskeerd. Herkennen van je eigen life position vraagt geduld en doorzettingsvermogen. Trek er gerust maanden voor uit en laat je helpen door iemand die weet waarnaar je op zoek bent.

Naarmate je life position voor je herkenbaar wordt, ervaar je de illusie van je wereldbeeld. Deze ervaring kan schokkend zijn en je (langere tijd) onzeker maken. Die onzekerheid is niet prettig, maar luidt een nieuwe fase in van je groei: je vindt de moed om door het ‘gat’ van de eigen ontoereikendheid te ‘vallen’. Je keuze om een beetje 'God' te zijn, blijkt een pleister op een wond van schuld en schaamte. Is je life position sterk, dan kan deze fase gepaard gaan met heftige gevoelens. Jij die niet langer sterker is midden in een wereld die nog altijd vijandig is. Je bevindt je nu in de - - fase. Het is deze cruciale fase die velen van ons weerhoudt om op onderzoek uit te gaan. Intussen lonkt het ego dagelijks met kortdurend genot, plezier en winst. 'Toch maar die leuke en lekkere dingen gaan veroveren,' zo denken we en zonder dat we het weten stellen we de reis van ons leven nog even uit.

Eenmaal de sprong gemaakt, blijkt dat de wereld niet vergaat. Voor het eerst mag je voorzichtig experimenteren met zelftoegeeflijkheid. Komt dat vertrouwen op gang, dat begint ‘vanzelf’ het vertrouwen in andere mensen te groeien. Hulp vragen, blijkt helemaal niet zo angstig te zijn! Voor het eerst in je leven sta je het jezelf toe te vertrouwen op andere invalshoeken en zienswijzes en kan je die van jezelf relativeren (- +). Je af en toe neerleggend bij de loop der gebeurtenissen doet geleidelijk een nieuw perspectief ontwaken: misschien wordt alles wel moeiteloos geregisseerd en heb je je vergist in je rol als regisseur …? Eenmaal stoeiend met deze gedachte, komt de + + werkelijkheid steeds dichterbij.

Ook als je - + bent, is het zaak om die voor jou zo vertrouwde keuze te leren herkennen. Vergeet niet dat je van jongs af aan opgeroepen bent om goed je best te doen en veel te bereiken, op welke manier dan ook. De pre-verbale - + keuze wordt overstemd door je wens om te voldoen aan de plichten van het leven (TRY HARD driver). Het is verrassend om onder al je inspanningen tóch die - + positie te ontmoeten, maar de aanhouder wint. Ben je bereid om gedurende lange tijd je denk- en voelenergie goed te observeren, dan ontdek je dat je in de kern van je leven steeds weer op anderen leunt en dat je gelooft het allemaal (nét) niet zelf te kunnen. Het is aan te raden iemand te zoeken die je helpt bij dit zoekproces.

Je echte - + positie ontmoeten, is enerverend of zelfs schokkend (afhankelijk van de mate van je geloof). Je herkent nu immers dat je je levensgeluk helemaal van anderen laat afhangen. Deze afhankelijkheid ervaren kan angstig zijn. Bovendien is het ingrijpend om te ervaren hoe sterk je gelooft in je eigen ontoereikendheid. Het is deze pijnlijke waarheid die velen ervan weerhoudt om op zelfonderzoek uit te gaan en vol te houden. Het ego sust dat het allemaal wel meevalt en dat het heel gewoon is om afhankelijk te zijn van anderen. 'Toch maar dieknusse, veilige leiding losweken' zo denken we en we stellen de reis van ons leven nog even uit.

Nadat je hebt herkend hoe negatief je over jezelf denkt, voelt en spreekt, begint de mening over jezelf teveranderen. Je gaat meer en meer in jezelf geloven! Hierdoor komt er een nieuwe vorm van energie in je vrij: nu pas ontdek je de vijandigheid die je hebt ten opzichte van anderen maar die je onderdrukte. Vandaar dat jegeleidelijk kantelt van - + naar + - en de - - ‘overslaat’ omdat je al vanuit – komt. Je begint te herkennen dat de mensen om je heen helemaal niet altijd sterker en slimmer zijn dan jij. Je gaat zien dat sommigen forse blunders maken of jou behoorlijk manipuleren. Logisch dus dat je vertrouwen in anderen lange tijd plaats maakt voor wantrouwen. Geruime tijd zal je experimenteren met je nieuw verworven pro-activiteit van bewustzijn en je zal de wereld laten merken dat ‘je er toe doet’ (+ -).

Totdat je merkt dat je drang naar manifestatie toch niet oplevert wat je had gehoopt: vrede. Plotseling herken je in jezelf het sturende, leidende gedrag dat vroeger andere mensen hadden en ontdek je dat jouw leiding niet nodig is. Iedereen wordt geleid. Juist anderen vrijlaten is het mooiste geschenk dat je kunt geven. Dit beseffend, breekt geleidelijk de + + werkelijkheid door.
Beide groeipaden zullen jaren in beslag nemen. Het is echter de moeite waard om op pad te gaan. Sterker nog: op pad gaan om de waarheid van + + te ervaren, is het doel van je leven.

!Heb je de wil om je life position te doorleven, dan zal je ervaren dat je groeipad spiraalt. Vele keren ontmoet je dezelfde fasering: van +-, via -- en -+ naar ++ en van -+ via +- naar ++. De eerste paar keer ervaar je intense angst en twijfel als je je vertrouwde positie loslaat. Geleidelijk wordt die angst minder en begin je te herkennen dat je groei weer een nieuwe fase ingaat. Dit spiraalsgewijze groeiproces sluit aan bij de essentie van groei in de natuur. Geen enkele plant draagt direct bloesem. Eerst spiralen stam en blad richting het licht en worden zo krachtig en stevig. Pas bij voldoende draagkracht volgen bloesem en vrucht. !!
Winnen? Of verlies beperken?

Life position lastig te ervaren

De verschillen tussen een + - overtuiging en een - + overtuiging zijn levensgroot. Toch is het lastig die verschillen te ervaren en zo bewust te maken. Hoe komt dat?

Ten eerste is het doel van de + - en - + life position hetzelfde. Voor beide posities geldt: overleven. Wij ervaren dit doel bij alle mensen om ons heen op diep onbewust niveau. Dag in dag uit. Vanuit dit universele doel is de‘grondkleur’ van de energie die iedereen uitzendt dan ook hetzelfde, waardoor de + - en - + ‘mengkleuren’ hetzelfde kunnen aanvoelen.

Ten tweede is onze waarneming van de vele ego-strategieën (inclusief nuances) hetzelfde. Ego-strategieën zijn de door ons brein gekozen instrumenten die ons helpen de gekozen life position te bevestigen. Gooien we de waarneming op één hoop, dan ervaren we twee gevoelens als reactie op de binnenkomende prikkels: iets is ‘goed’, ‘lekker’, ‘gewenst’ of iets is ‘slecht’, ‘akelig’, ‘ongewenst’. We zijn gewend om gedrag (energie) van anderen vooral hierop te toetsen en niet op de life position.

De derde reden dat + - en - + moeilijk te onderscheiden zijn, is deplicht- of offergedachte die we allemaal als overtuiging geïnstalleerd hebben. Deze overtuiging luidt als volgt: Om wat te krijgen, moet ik ook wat geven

De overtuiging beheerst ons leven op drie niveaus: de sociale ‘gift’, deintellectuele ‘gift’ en de fysieke ‘gift’. Het woord ‘gift’ geeft aan dat we het offer dat we brengen, niet bewust ervaren. We kunnen ons zelfs niet voorstellen dat ons motief diep onbewust draait om veiligheid en zekerheid, autonomie en heelheid, of liefde en bewondering.

​Wat is dan het offer dat we brengen? Kort gezegd, komt het erop neer dat we onze authenticiteit offeren. We zijn begenadigde ontvangers van energie. Die ontvangst kunnen we verwerken via onze instincten. Die instincten volgend, denken, voelen en handelen we volkomen in harmonie met hier en nu. Een genezend principe. Vanaf onze vroege jeugd zijn we gaan leren om deze moeiteloze ‘uitstorting’ tegen te gaan en te vervangen door aangeleerd gedrag, gestimuleerd door beloningen voor ons ik-beeld. Het aangeleerde gedrag noemen we ‘ik’. Het is dit aangeleerde gedrag (plicht of offer) dat ons sociaal, intellectueel en fysiek vormt, omdat we daarmee onze ‘ik’ kunnen laten overleven.
Je komt de drie plichten of offers de hele dag tegen. Feitelijk vormen ze de bron van ons bestaan. De hartelijke ontmoeting met een bekende. Het telefoontje naar vriend of familie. Je interesse in het verhaal van de ander.

Tientallen keren per dag speel je je sociale rol, ingegeven door je overlevingsbehoefte en ongeacht de kwaliteit
ervan (handig of onhandig, te veel of te weinig). Wat te denken van je deelname aan een discussie. Of je kennis van voetbal of geschiedenis? En je mening over politiek, onderwijs en ouderschap liegen er ook niet om. Hoewel het de een meer moeite kost dan de ander, zit
er altijd wel ergens een visie in ons brein over wat dan ook en zo goed mogelijk onderbouwd. Dat je intellectuele inspanningen voor de wereld feitelijk offers zijn, is een zienswijze die onmogelijk lijkt.

Dat we mooi moeten zijn, is geen nieuws. Op alle mogelijke manieren verfraaien we ons uiterlijk en leveren we fysieke prestaties. ‘Kom op lichaam’, roepen we.’Laat ons niet in de steek. Door jou kan mijn ‘ik’ nog en poosje overleven en zelfs groot en sterk worden.’ En ook al willen huid, spieren, gewrichten en organen niet meer en geven ze signalen af die duidelijk maken dat het genoeg is, dan nog doen we er een schepje bovenop. Het lichaam wordt geofferd als onze ‘ik’ maar beloond wordt.

Het zijn de sociale, intellectuele en fysieke offers die ons allen gelijk maken. We herkennen ze dag in dag uit bij elkaar, ongeacht de life position. Natuurlijk hebben we ook deze offers weer gesplitst in ‘goed’ en ‘fout’, waardoor we toch nog van elkaar kunnen verschillen en ieder onze eigen ‘unieke’ offerschaal hebben die nét wat gevulder is dan bij de ander.

Leer van de natuur

Wat bepaalt dan het verschil tussen de + - en - + life position? Is er wel een verschil? Logisch, als je nu deze vraag stelt. Hierboven heb je gelezen dat beide posities funderen op hetzelfde doel en dat we de bijbehorende strategieën vanuit winst en verlies waarnemen. Bovendien fungeren al die strategieën als plicht of offer met een beloning in het vooruitzicht.

De natuur helpt ons verder. Waar je ook kijkt, overal zie je twee invalshoeken om te overleven, te weten: de inspanning te willen winnen/overheersen en de inspanning niet te willen verliezen, te ontlopen te vermijden. Iedere confrontatie in de natuur toont ons deze twee benaderingswijzen en wel in volmaakte harmonie.

Beide benaderingswijzen staan ons ook ter beschikking. Het ego kiest er echter één als favoriet en maakt de ander tot 'verboden' gebied. Deze eenzijdigheid maakt ons afhankelijk van het ego, waardoor we onze natuurlijke of kosmische positie vergeten. En je raadt het al:
+ - life position = winnen
- + life position = niet (verder) verliezen

Elders op deze site staan vele kenmerken genoemd van de + - en - + posities. Waar het om gaat, is je waarneming. Stap met deze kennis de wereld in en onderzoek bij jezelf en anderen het gedrag. Is de ‘uitstorting’ van energie gericht op winnen? Dan is ongetwijfeld de bijbehorende life position + -. Is de ‘uitstorting’ gericht op beperken van verlies? Dan is de - + life position een feit. Kan je, ook na lang onderzoek, geen voorkeur zien?

Dan is de + + life position mogelijk in beeld. Een positie die in harmonie is met onze ware identiteit: die van onschuldige, spontane getuige in hier en nu. Het 'smaakverschil' tussen winnen en verlies beperken is overduidelijk. De winnaar wil een identiteit die heerst, hetzij op milde wijze, hetzij op agressieve wijze. De verliezer wil (verdere) schade aan de identiteit beperken, hetzij op bescheiden wijze, hetzij op theatrale wijze.

Ben geduldig met je onderzoek. Voorbij de dynamiek van het moment is onze life position de meest basale en consistente overtuiging die we hebben geïnstalleerd. Bewustwording en herziening/correctie van die overtuiging is het doel van je leven.
!!

Minder 'min'= meer 'plus' !

Basisvertrouwen

Basisvertrouwen. Wat is dat? Kijk naar het kind dat geboren gaat worden. Alle noodzakelijke organische structuren en functies zijn operationeel. Uitgerust met sensoren waarvan de prikkels op instinctieve wijze worden geïnterpreteerd, wordt bovendien het willekeurige zenuwstelsel volmaakt geleid. Het kind als ‘product’ van het moleculaire (‘minerale’) en dierlijke bewustzijn: gestold bewustzijn.

De baby manifesteert één en al collectieve Wil. De eigen wil is daarmee versmolten. Wij ervaren dat als een nog niet gevormde persoonlijkheid. In werkelijkheid zijn Wil en wil één. Taal is onbekend. Beelden doen niet ter zake. Concepten bestaan niet. Wat is, is de baby als zijnsheid of aanwezigheid van het universum in tijd en ruimte (= hier en nu). Versmolten met dat universum, is de ziel van het universum de ziel van de baby: eenheid, goedheid en volmaaktheid, ongeacht wat er met het tijdelijke lichaam dat we ‘baby’ noemen, gebeurt. Dat is basisvertrouwen: onbewust + +.

Basisangst

Het is duidelijk dat de meesten van ons dat basisvertrouwen kwijtraken. We voelen ons ‘gevallenen’ die=‘verstoten’ zijn. Het is dit gevoel dat achter begrippen als ‘zondeval’ en ‘paradijs’ schuilgaat. De gevoelens die met die ‘val’ samenhangen, variëren van zondigheid, eenzaamheid, kwetsbaarheid, tot gebrekkigheid, onwaardigheid, verdwaaldheid, of hopeloosheid en ontoereikendheid. Het basisvertrouwen moet plaatmaken voor basisangst met als centraal thema dat we niet goed of niet heel zijn. Deze transformatie wordt via het overlevingsinstinct beplakt met ‘pleisters’ die we de ‘persoonlijkheid’ of het ego noemen. Daardoor is niemand
zich meer bewust van de basisangst: onbewust - -.

Een doel?

Gaan we uit van de mogelijkheid van de wereld als leslokaal en het leven als leerling, dan kan er maar één reden zijn waarom het universum basisvertrouwen transformeert in basisangst: om zo zichzelf gewaar te worden. Vanuit eenheidswaarneming is dit doel volstrekt legitiem en volstrekt onschuldig ook al ervaren wij momenten van intens leed en pijn.

Hoe kan het universum zichzelf gewaar worden? Door als leerling in tijd en ruimte het proces van transformatie nóg een keer te laten plaatsvinden: basisangst die transformeert in basisvertrouwen: - - wordt weer ++: bewust + +.

Wat zien we?

We gaan van onbewust + + naar onbewust - - om uiteindelijk ooit bewust + + te zijn. Wat is daarvoor nodig? Precies! Bewust - -! En daar hebben we het hete hangijzer te pakken. Al onze cellen en neuronen zijn geprogrammeerd om die hatelijke en pijnlijke - - positie niet te hoeven ervaren. Daartoe hebben we duizenden strategieën tot onze beschikking, variërend van helend en liefdadig tot wreed en destructief. Aan die strategieën willen we best wel werken, zodat we ‘beter’, ‘effectiever’ of ‘socialer’ worden. Maar werkelijk op onderzoek
uitgaan naar dat verlies in ons hart? Werkelijk het ‘boek IK’ durven openslaan en gaan lezen? Nee, dat is zodanig bedreigend dat we liever onbewust blijven. De ontmoeting met onze - - life position wordt ook wel de 'donkere nacht van de ziel genoemd'. Het is de plaats waar je 'ik' zichzelf in alle rauwheid kan ontmoeten, nadat alle dempende filters zijn weggenomen. Precies op die plaats ontmoet de duisternis het licht.

Transformatie als ziekteproces

De langdurige en diepgaande zoektocht naar de werkelijke motieven van het leven vraagt moed, kracht endoorzettingsvermogen. Ons brein is doortrokken van angst, verdriet en verzet, afgedekt door een compenserend geloof. Dat geloof onderzoeken en geleidelijk loslaten, doet het wereldbeeld schudden. Wat dat betreft, doet het proces denken aan een ziekteproces: klachten, diagnose-stelling, behandeling en genezing. Ook dan staat alles ineens op losse schroeven en dat voelt, zeker in het begin, buitengewoon ‘ontheemd’.

Als ons lichaam ziek is, stappen we massaal het ziekteproces in. Waarom? Omdat we hopen en vertrouwen. Hoop en wil doen ons voortgaan. We vertrouwen op de diagnose en de behandeling. Daarom kunnen we de momenten van pijn en wanhoop doorstaan. En slaat de behandeling aan, dan gaat de zon weer schijnen en opent vreugde onze harten.

Het proces van transformatie van onze ziel werkt precies zo. Vind je de wil om op onderzoek uit te gaan, dan verlichten hoop en vertrouwen je pad, zelfs op de donkerste ogenblikken. Zeker, zolang je je diagnose-stelling nog niet hebt, ben je vertwijfeld, bang en verward. Een fase waar je in kunt blijven steken, zodat je snel je onderzoek stopt. Maar als je goed luistert, als je geduld hebt en goed kijkt, weet en vertrouwt, dan blijkt het dal een heuvel. Nee, je gaat niet bergafwaarts. De eerlijkheid naar jezelf, hoe pijnlijk ook, is het mooiste geschenk dat je jezelf kunt geven. En met het ervaren van de - life position, wordt de + life position groter en groter.

Minder 'min' leidt vanzelf naar meer 'plus'. Iedere duistere kamer in je brein die je bezoekt, zal verlicht worden. Ga je door, dan kantelt je perspectief. Angst wordt vertrouwen, verdriet wordt vreugde en verzet wordt vrede.

Waarom?

Omdat je beseft en ervaart dat je volmaakt en onschuldig bent. Net zoals alles in het universum: bewust + +.

De relativiteit van plus (+) Minder 'min'

Berne (grondlegger van de Transactionele Analyse) is van mening dat we als kindego relaties met onze omgeving waarnemen vanuit een - + life position. Een voor de hand liggende gedachte, aangezien de overleving van zowel kindlichaam als kindego volstrekt afhankelijk is van de ouders/opvoeders, ongeacht de kwaliteit van de opvoeding. Vaak wordt in dit verband het beeld geschetst van verafgoding van de opvoeders door het kind.

Collectief kiezen we dus in onze eerste levensfase voor een - + life position als pleister op de uiterst pijnlijke en hopeloze - - positie die inmiddels in ons systeem circuleert.

Het volwassen ego toont echter vier varianten in de life position, te weten:
- plus/min (+ -)
- min/plus (- +)
- min/min (- - )
- plus/plus (+ +)

Blijkbaar is de gekozen - + life position van het kindego niet altijd de definitieve keuze in waarnemen van de relatie tussen ‘ik’ en ‘jij’.

Voor velen is al dit gegoochel met plussen en minnen een brug te ver en verdwijnt de logica. Er is echter een
eenvoudige methode om duidelijkheid te scheppen:

Alle ‘plus’ is gewoon minder ‘min’

Boven of onder het 'vriespunt'?
​
Vergelijk de life position met een thermometer. In ons allemaal is de herinnering aan de warmte en vloeibaarheid van de werkelijkheid aanwezig. Het is een ervaren life positie van eenheid, vrede en aanvaarding, waarbij van binnen (‘ik’) en van buiten (de omgeving) samenvloeien. Het kwik in de thermometer staat ver boven nul en symboliseert een waarachtige + life position (liefde, vrijheid, vertrouwen).

De geboorte confronteert de mens met Vorm. Vorm schuurt en botst en leidt tot pijnlijke momenten. Die momenten worden door iedere cel van het lichaam ervaren. Daar, in die cellen, vormt zich opslag van ervaringen als eenzaamheid, verstoting, kwetsbaarheid en onvolledigheid. Dit heeft tot gevolg dat het kwik in de thermometer onder het nulpunt duikelt en zo de - life position doet onstaan (angst, voorwaardelijkheid, wantrouwen). Dat wat vloeibaar was, wordt vast. Dat wat beweeglijk was, stolt. Er start een stollingsproces dat
zich vele jaren versterkt met als doel om ooit gekend te worden, zodat de weg terug wordt ingezet.

Anders gezegd: Op het moment van de geboorte van de identiteit (de ‘ik’ ten opzichte van de ‘jij’), is de - positie de
enige werkelijkheid. Deze positie van angst en wantrouwen splitst zich in - -.

Nu voelt ieder kind dat het totaal afhankelijk is van de opvoeders, ongeacht de kwaliteit van de opvoeding. Vanuit het overlevingsinstinct moet ieder kind dan ook op de - - life position als eerste een - + life position ‘plakken’. Precies zoals Berne aangeeft. Echter, de + die hier wordt bedoeld is een minder ‘min’. Binnen de overtuiging dat alle vorm kwetsbaar, onbetrouwbaar en ongrijpbaar is, ervaart ieder kind zichzelf als willozer en machtelozer dan de opvoeders. Aanvaarden van leiding is het vanzelfsprekende gevolg, ook al is die leiding ook
‘vorm’.

In de loop van de groei van het kind wordt de gekozen ‘min’- ‘minder min’ life position regelmatig geijkt in relatie tot het ego-ideaal. Kinderen met een pakkende life strategy ervaren dat hun ik-beeld meer comfortabel voelt als ze de ‘min’ positie omzetten in ‘minder min’ ten opzichte van de opvoeders. Hoewel de life position keurig ‘onder nul’ blijft, besluiten deze kinderen om te geloven dat ze beter toegerust zijn om de pijn van Vorm het hoofd te bieden (‘God te zijn’) dan hun medemens. Ook kinderen met een werkende life strategy kunnen hiervoor kiezen.

Kinderen met een terugtrekkende life strategy besluiten om de gekozen ‘min’- ‘minder min’ positie te handhaven. Hoewel ze de medemens niet onvoorwaardelijk vertrouwen, is het vertrouwen in zichzelf nog geringer. Handhaven van die positie wordt door het kind als effectief ervaren voor realisatie van het ego-ideaal. Ook kinderen met een werkende life strategy kunnen dit besluit nemen.
Koud, kouder, koudst

Hoe zit het met de - - life position? Het betoog hierboven geeft al aan dat vrijwel alle mensen in deze life position geloven. Soms is daarbij het zelfbeeld ‘minder min’. Soms is het ‘meer min’ ten opzichte van de medemens, maar ‘min’ is het. Waarom dan toch spreken van een - - life position naast - + en + -?

Voor het antwoord moeten we op een andere manier naar de thermometer kijken, namelijk: het niveau van de ‘vorst’.

Er zijn, globaal gesproken, drie standen.
- lichte ‘vorst’
- matige ‘vorst’
- strenge ‘vorst’

Lichte ’vorst’ is een - - life position van de eerste graad. De persoon in kwestie heeft in dit geval een mate van
zelfrespect ontwikkeld en van daaruit vanzelfsprekend begrip voor en acceptatie van de omgeving. De veelal
milde en vergevingsgezinde benadering van deze mensen brengt velen verlichting, althans vanuit
egoperspectief. Geloof in het ik-beeld zorgt er evenwel voor dat de medemens wel als ‘voedsel’ wordt gezien. En
een goed waarnemer ontdekt zelfs dat de pijn van de fixatie van het zelfbeeld ook bij lichte ‘vorst’ al groot is.
Zowel de – ‘+’ als de ‘+’- life position komen voor.
​

Matige ‘vorst’ is een - - life position van de tweede graad. Nog altijd zijn in dit bereik van de thermometer de –
‘+’ en ‘+’- life position als pleister waarneembaar. Echter, de zelfhaat is groter geworden, wat leidt tot een sterke
impuls om het ego-ideaal te realiseren. Binnen dit bereik is immers sprake van het geloof dat het ego-ideaal
voortdurend wordt aangevallen. Toch spreken we nog niet van een onvervalste - - life position, omdat de wijze
van foerageren meestal nog binnen de wettelijke en de fatsoenskaders valt. Wie goed kijkt, ontdekt in dit
stadium van stolling evenwel onvoorstelbaar veel woede, angst en verdriet en wederzijds lijden.

​​

Strenge ‘vorst’ ten slotte is een - - life position van de derde graad. Binnen de Transactionele Analyse staat de -
- life position voor een thermometerstand die ver onder nul is terecht gekomen. Onvervalste haat is nu de
brandstof geworden waarop het ego draait. Het zelfbeeld is somber en duister en de vijandigheid naar en
verachting van anderen zijn groot. Centraal staat nu de noodzaak voor het ego om zowel het negatieve zelfbeeld
als het diepe wantrouwen van anderen dag in dag uit te ‘voeden’, wat leidt tot destructief denken, voelen en
handelen. De pleisters – ‘+’ en ‘+’ – zijn nu niet meer van toepassing. De energie is nu uitgesproken negatief en
lijkt zich te vermenigvuldigen. Diagnose van persoonlijkheidsstoornissen die vanuit de psychologie worden
gecategoriseerd, wijst veelal op gedrag binnen dit niveau van de life position thermometer.

​En + +?
De Transactionele Analyse omschrijft ons denken, voelen en handelen als + + als we ons bevinden op het niveau
van de lichte ‘vorst’. De druk van het ego is binnen dit niveau dermate mild, dat we een ‘gezond’ realisme
kunnen ontwikkelen ten aanzien van onszelf en anderen.
Waarlijk + + begint zich te ontwikkelen als we bereid zijn ons rotsvaste geloof in Vorm nader te onderzoeken.
Op het moment dat we beginnen te ervaren dat wij ‘slechts’ geloven in een heel klein, gestold, verzamelpunt
binnen de totale werkelijkheid, breken we door het vriespunt heen. Op dat moment begint het ijs van ons ikgeloof
stukje bij beetje te smelten. Zeker, het ‘ik’ blijft lang proberen weer onder nul te komen, want daar
ergens ligt de vertrouwde ‘comfort zone’. Maar vaker en vaker lukt het om even op afstand te komen van ons
verzamelpunt. Dan zijn we niet ‘ik’, maar hebben we een ‘ik’. Wie neemt die ‘ik’ waar die daar angstig zweeft in
de totale Waarheid? Het Leven. Wat of wie is het Leven? Ook ik. Zijn er dan twee ‘ikken’? Ja, misschien wel. Ik
die door mijzelf die ook ik is, naar Mijzelf kijkt. De ene ‘Ik’ leeft de andere ‘ik’.
Zeker, dit ervaren, vraagt geduld, maar één ding is duidelijk. Vast is weer vloeibaar geworden. Fixaties zijn
opgelost. Verzamelpunten zijn lesmateriaal geworden. Licht en Liefde dragen ons voort.
!